Do niedawna diagnostyce ultrasonograficznej ciąży wykonywało się tylko badania USG 2D - dwuwymiarowe, z wysokością i szerokością. Obraz na monitorze i na wydrukowanych zdjęciach jest dwuwymiarowy. Bazując na strukturach widocznych w badaniu da się określić wymiary poprzeczne i podłużne, na których podstawie komputer jest w stanie wyliczyć objętość narządów płodu. Jak wyjaśnia dr Kucharski, USG 3D dzięki specjalnemu oprogramowaniu przetwarza ten obraz w trzy wymiary, a USG 4D dodatkowo pokazuje płód w trzech wymiarach i czasie rzeczywistym. Widzimy więc długość, szerokość i głębokość wszystkich struktur widocznych na obrazie, a na USG 4D widzimy także ruchy dziecka. Do wykonania USG 4D nie potrzeba specjalnego sprzętu. - Obecnie produkowane nowoczesne aparaty do wykonywania USG dla położnictwa mają specjalne oprogramowanie pozwalające na robienie USG 2D, 3D i 4D - wyjaśnia ekspert z Centrum Medycznego Damiana. Podkreśla jednak, że każdy lekarz ultrasonografista zajmujący się obrazowaniem położnictwa (3D, 2D) musi mieć odpowiedni certyfikat, a certyfikaty są uzyskiwane poprzez uczestnictwo w różnych szkoleniach utrasonograficznych. Dodatkowo certyfikaty są podzielone na trymestry - na pierwsze badanie tzw. genetyczne w tygodniu ciąży, drugi certyfikat na badanie około dwudziestego tygodnia ciąży. - Certyfikacja lekarzy jest bardzo ważna. - USG tzw. genetyczne i połówkowe to są najważniejsze badania w ciąży. Badanie w tygodniu ciąży służy do oceny markerów niektórych chorób genetycznych: zespołu Downa, Edwardsa, Pattau. Badanie połówkowe w dwudziestym tygodniu ciąży służy do oceny całościowej, wszystkiego, co jest możliwe do oceny: narządów wewnętrznych i wyglądu zewnętrznego - podkreśla lekarz. Szkoleniem i certyfikacją umiejętności ultrasonografistów w położnictwie zajmuje się utworzona przez prof. Kyprosa Nikolaidesa Fetal Medicine Foundation - Fundacji Medycyny Płodowej w Londynie, w Wielkiej Brytanii. Lista lekarzy z takim certyfikatem jest dostępna na stronie internetowej fundacji. Warto się z nią zapoznać i sprawdzić, czy lekarz, do którego jesteśmy zapisani na odpowiednie przeszkolenie i certyfikat. Czy USG 3D służy diagnostyce? W przypadku prywatnego prowadzenia ciąży należy się liczyć z dużymi wydatkami. Ile kosztuje USG 3D? To zależy od kliniki, ale cena za USG 3D i 4D z zapisem na płytę wacha się od 250 do 310 zł. Zastanawiacie się pewnie, czy USG 3D to prezent dla rodziców, którzy mogą zobaczyć dziecko - tak jak mniej więcej wygląda, czy jest to może narzędzie diagnostyczne? Dr Kucharski nie ma wątpliwości, że USG 3D jest uzupełnieniem diagnostyki, służy ocenie budowy dziecka. USG 3D i 4D pozwala ultrasonografiście o wiele lepiej i dokładniej ocenić niektóre wady obrazujące się na zewnątrz organizmu, na dodatek zapis badania może być wielokrotnie odtwarzany i analizowany. Ponadto daje możliwość dokładnej oceny lokalizacji i otoczenia poszczególnych struktur anatomicznych i wyłapania: zaburzeń w rozwoju dłoni wady nóg i ich kształtu występowania charakterystycznych cech na twarzy w przypadku zespołu Downa dzięki USG 3D i 4D można określić stopień rozszczepu wargi USG 3D pomaga w ocenie rozszczepu kręgosłupa - w którym miejscu dokładnie występuje i jak zaplanować jego operację po porodzie pomaga zdiagnozować inne, rzadko występujące nieprawidłowości: guzy, zniekształcenia ciała dziecka Jak podkreśla dr Kucharski, w rękach doświadczonego ultrasonografisty aparaty do USG 3D i 4D są nieocenioną pomocą w diagnostyce położniczej. Jeśli nie ma przeciwwskazań do wykonania badania USG 3D, nadanie to powinno więc być zalecane każdej ciężarnej, którą stać na wydatek tego rzędu – przynajmniej raz, między 18. a 22. tygodniem ciąży. Kiedy wykonywać USG 3D Jak wyjaśnia dr Kucharski, w pierwszym trymestrze, czyli do 12. tygodnia ciąży nie powinno się robić badań USG 3D, ponieważ obraz nie jest w tym czasie zbyt dobry Badanie ma sens jeśli specjalista wykonuje badanie nowoczesnym aparatem, który jest bardzo dokładny. W drugim i trzecim trymestrze USG 3D można, a nawet powinno się wykonywać. Dr Krzysztof Kucharski tłumaczy, że w przypadku badania USG 3D od uzyskania dobrego obrazu wiele zależy. Po pierwsze ważne jest ułożenie dziecka w jamie macicy. Jeśli dziecko odwróci się przodem do wnętrza ciała mamy, a plecami do jej pępka, nie zobaczymy jego twarzy. Obraz uzależniony jest także od ilości płynu owodniowego oraz pozycji łożyska. - Jeśli łożysko umiejscowione jest na ścianie przedniej macicy, trudniej uzyskać obraz w badaniu USG 3D oraz 4D. Wpływ na obraz badania ma także wiek ciążowy oraz ilość tkanki tłuszczowej. Dla przyszłych rodziców badania USG 3D i 4D są bardzo atrakcyjne. Widząc płód w trzech wymiarach jesteśmy w stanie zobaczyć bardzo wyraźny kształt dziecka, jego ciało, a przede wszystkim wygląd twarzy. Widoczne dla niewprawnego oka są szczegóły anatomiczne, które są także pomocne dla lekarza, który może dokładniej ocenić, jak się rozwija dziecko. W przypadku USG 4D obraz płodu jest ruchomy. Rodzice mogą zobaczyć, co dziecko robi w brzuchu: jego ruchy, zachowanie, a także mimikę twarzy. Na rynku dostępne są także badania w technologii HD Live. USG 3D wykonane w niej, pozwala na uzyskanie statycznego lub dynamicznego obrazu trójwymiarowego, który jest jeszcze bardziej realistyczny. Wpływa na to możliwość ustalania kierunku padania wirtualnego oświetlenia na sylwetkę i twarz dziecka. Zastanawiacie się, kiedy widać płeć dziecka na USG 3D? Jak zapewnia dr Kucharski, zwykle płeć dziecka w sposób dosyć pewny, można określić już podczas badania USG w tygodniu ciąży. USG 3D zwykle nie jest potrzebne do ustalenia płci dziecka. W prywatnych klinikach USG 3D i 4D kosztuje więcej. Jak zapewnia ekspert: Warto je robić, bo może dostarczyć nowych informacji na temat zdrowia dziecka. Lek. Krzysztof Kucharski, ginekolog. Pracuje i operuje w szpitalach prywatnych: Centrum Medycznego Damiana i w Szpitalu Medicoveru.